آیا طرح تحول اقتصادی
به سونامی تورمی منجر میشود؟
با گذشت بیش از یک ماه از تشریح طرح تحول اقتصادی با محوریت پرداخت نقدی یارانهها، هنوز مهمترین ابهام این طرح که پیامدهای افزایش قیمت ناشی از آنکه میتواند به یک سونامی تومی منجر شود، رفع نشده است. این در حالی است که رئیسجمهور در دومین مصاحبه تلویزیونی خود راجع به این طرح، با نفی پیامدهای تورمی پرداخت نقدی یارانهها، اظهار کرد که اجرای این طرح، منجر به کاهش تورم نیز میشود.
به گزارش خبرنگار «تابناک»، با وجود این، ماهیت تورم کنونی جامعه که از سوی مراجع رسمی 26 درصد اعلام شده، و بنا بر محاسبات مستقل و با استفاده از آمار بانک مرکزی، تا آستانه 50 درصد هم میرسد، نشان میدهد که اثر نقدینگی بر تورم، بیش از دیگر عوامل همچون تورم وارداتی است.
اظهارات صریح رئیس بانک مرکزی مبنی بر آنکه کمتر از یکهفتم تورم کنونی کشور وارداتی است، بر نقش عوامل دیگر چون نقدینگی تأکید میکند.
در طرح تحول اقتصادی که قرار است در آن بخش عمده بیش از صد هزار میلیارد تومان یارانه انرژی و نان به صورت نقدی و متوازن یا پلکانی به افراد جامعه پرداخت شود، آثار تورمی ناشی از افزایش نقدینگی و تقاضای حاصل از آن، بسیار شدید پیشبینی میشود.
برای نمونه، در بازار مسکن، هزینههای مصالح و دستمزد در پنج سال اخیر سه برابر شده و از متوسط صد هزار تومان بر متر مربع به سیصد هزار تومان رسیده است. با این وصف، نقش تورم وارداتی یا تورم ناشی از افزایش قیمت مواد اولیه در هزینه تمام شده، کمتر از 10 درصد بوده و اگر هزینههای ساخت حدود دویست هزار تومان بر متر مربع افزایش یافته، قیمت تمامشده مسکن، در پنج سال اخیر، حدود دو میلیون تومان بر مترمربع افزایش داشته است که عمدتا ناشی از اثر نقدینگی و افزایش تقاضاست.
بنا بر این تحلیل، با اجرای طرح تحول اقتصادی و پرداخت دستکم پنجاه هزار میلیارد تومان در سال به صورت پلکانی به افراد کشور، اثر نقدینگی موجب بروز سونامی تورمی شده و تورم را دستکم حدود صد درصد افزایش میدهد.
بر پایه محاسبات صورتگرفته در مدل بانک جهانی که در سال 2003 تدوین شده و گفته میشود پرداخت نقدی یارانهها از آن الگوبرداری شده، سه برابر شدن قیمت بنزین اثر تورمی معادل 40 درصد بر جا خواهد گذاشت، در حالی که در اوضاع کنونی و با توجه به ارقام جهانی و هزینههای تمامشده، حذف یارانهها از حوزه انرژی، موجب شش برابر شدن قیمت برق، ده برابر شدن قیمت گاز، سی برابر شدن قیمت گازوئیل، شش برابر شدن قیمت بنزین میشود که نتیجه این افزایش قیمتها در خوشبینانهترین حالت اثر تورمی بیش از صد درصد در سال نخست خواهد بود.